Rond het laatste weekend van augustus 2024 werd de eerste Oost Europese Historical Materialism conferentie gehouden in Cluj, Roemenië. Bijzonder was dat er hoofzakelijk socialisten uit Oost-Europa waren, waaronder veel jonge onderzoekers. (zie: https://hmcluj2024.conference.ubbcluj.ro/) *
Separaat aan de conferentie waren er drukbezochte bijeenkomstem van deelnemers uit onder meer de voormalige DDR, Rusland, Tsjechië, Roemenië, Hongarije en Bulgarije om een nieuwe impuls te geven aan een post-Stalinistisch socialisme.
Eveneens was dit een plek voor serieus redactieoverleg van het blad https://marxismandsciences.org/ waar SOC21 mee samenwerkt. Inmiddels is de derde jaargang afgesloten met het 6de nummer (samen ruim 700 pagina’s). SOC21 zal vanaf 2025 als uitgever optreden.
Mijn eigen bijdrage ging over de noodzakelijkheid opnieuw de Marxistische kentheorie bij de horens te vatten. Wat is de relatie tussen de natuur, waar wij onderdeel van zijn, en onze kennis die wij met onze menselijke eigenschappen kunnen duiden en in modellen kunnen begrijpen. Andere aardse wezens zien/horen/voelen “diezelfde” wereld heel anders al hebben ze dan geen voor ons kenbare abstracte denkvermogens. Deze discussie begon met Lenin in zijn discussie met de fysioloog Ernst Mach en zijn z.g positivistische aanhangers. De meest prominente Russische vertegenwoordiger van die school was de Bolsjewiek Alexander Bogdanov, waarvan de werken nu – veelal voor het eerst in het Engels- in de Historical Materialism boekenserie verschijnen. Een belangrijk element is (weer) of we “materiele basis objecten” hebben met hun wisselwerkingen, of dat we het zoals de latere, m.n. Franse, structuralisten moeten hebben over overheersende structuren (wetten) die zich steeds weer in verschillende vormen uitdrukken in verschillende materiele omstandigheden.
Mijn eerste aanzet in een Powerpoint presentatie is te vinden op: From the body to the ideal and back. https://kra.nl/Website/ArtkelenSP/Cluj-Body-V5.pptx
Joost Kircz
Verder lezen:
Marcel van der Linden
https://www.marxists.org/nederlands/van_der_linden/2017/2017conservatisme.htm
Joost Kircz en Marcel van der Linden
De ingewikkelde kwantiteit-kwaliteit transitie
https://www.marxists.org/nederlands/kircz/2021/2021kkt.htm
Joost Kircz
De maakbaarheid van de wereld:
https://www.marxists.org/nederlands/kircz/1993/1993maakbaarheid.htm
Joost Kircz
Het belang van Friedrich Engels voor een hedendaagse materialistische epistemologie:
https://www.marxists.org/nederlands/marx-engels/1883/natuur/0.htm
*) de universiteitsstad Cluj (Roemeens), gelegen in Transsylvanië, heette in de pre-Romeinse tijd Napoca, in de Oostenrijkse dubbel monarchie Klausenburg (Duits) en Kolozsvár (Hongaars). Na de vorming van het huidige Roemenië heeft dictator Nicolae Ceauşescu de plaatsnaam veranderd in Cluj-Napoca.
